ඉල් පුර පසළොස්වක පොහොය අදයි

ඉල් පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය අදට (05) යෙදී තිබේ.

මෙය සාමාන්‍යයෙන් නවම්බර් මාසයේ දී එන පොහොය දිනය වන අතර, පුරාණ සිහිවටන් අනුව බුදුන් වහන්සේගේ ජීවිතයේද, ධර්ම සංස්කෘතියේද විශේෂ සිදුවීම් කිහිපයක් මෙම දිනට අදාළ වේ.

ඉල් පුර පසළොස්වක පොහොයේ වැදගත් සිදුවීම්

ලෝකනායක ගෞතම බුදුන් වහන්සේ විසින් තෙරුවන් බෝධි ධර්මය ලෝකට ප්‍රථම වරට ප‍්‍රකාශ කළ දිනයකි.
— මෙය බුදුන් වහන්සේගේ අභිසම්බෝධි වර්ෂයේ පස්වන මාසයේදී සිදුවූ බව Tripitaka සටහන් කරයි.
උපාලි මහාරහත තෙරුන්ගේ සඞ්ඝාභිෂේකය සිදු වූ දිනය.
— බුදුන් වහන්සේ විසින් විනය පාලනය භාර දුන් ආරම්භය මෙයයි.
බෝධි පුද්ගලයන් විශේෂ පින් කටයුතු සිදු කරනු ලබන දිනයකි.
— බෝධි පූජා, සිල් රැකීම, ධම්ම දේශනා, බෝධි වට දීප පහන් දැල්වීම ආදිය බහුලව පැවතේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය තුළත් විශේෂ අරුත් සහිතව පවතින පොහොය දිනයකි.
— පුරාණ රජවරුන් මෙම දිනය දී විහාර මහා දාන, දාගැබ් පුනර්නිර්මාණ, බෝධි පූජා වැනි ධාර්මික කටයුතු ආරම්භ කළහ.

මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන් වහන්සේ විවරණ ලැබීම ඇතුළු බෞද්ධ ඉතිහාසයේ වැදගත් කරුණු රැසක් අද වැනි පොහොය දිනක සිදුවී ඇති බව ශාසන ඉතිහාසයේ සඳහන් ය.

බුද්ධත්වය ලබා ගැනීමට පෙරුම් පුරන බෝධිසත්වවරයෙකුට තමන්ගේ සම්මා සම්බුද්ධත්වය පිළිබඳ ව සම්මා සම්බුදුරජාණන්වහන්සේ නමකගෙන් ස්ථිර වශයෙන් ම දැනගැනීම නියත විවරණ ලැබීම නම් වේ. මෙහිදී සම්මා සම්බුදුරජාණන්වහන්සේ එම බෝධිසත්වයන්ට බුද්ධත්වය ලබන බව ස්ථිර වශයෙන් ම ප්‍රකාශ කරන අතර බුදුසිරිත හා බැඳුණු බොහෝ විස්තර ද ප්‍රකාශ කරති.

බෝධිසත්වවරයෙකු විසින් නියත විවරණ ලැබීමේ දී සම්පූර්ණ කළ යුතු ධර්මතා අටක් පිළිබඳ ව බුද්ධවංශ පාළියෙහි සුමේධ කථාවෙහි සඳහන් වේ. එම කරුණු මෙසේය.

මනුෂ්‍ය ආත්ම භාවයක් ලැබීම
පුරුෂයෙකු වීම
එම ආත්මභාවයේ දී වුව රහත් බව ලැබීමට හේතු සම්පත්තියක් තිබීම
බුදුරජාණන්වහන්සේ නමක් සියැසින් දැක ගැනීමට තරම් භාග්‍යවන්තයෙකු වීම
පැවිදි වී සිටීම
අෂ්ට සමාපත්ති උපදවා ගත් ධ්‍යානලාභියෙක් වීම(ප්‍රථම, ද්වීතීය, තෘතීය, චතුර්ථ යන රූපාවචර ධ්‍යාන සතර සහ ආකාසානඤ්චායතනය, විඤ්ඤාණඤ්චායතනය, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය, නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන අරූපාවචර ධ්‍යාන සතර අෂ්ට සමාපත්ති වේ.)
ජීවමාන බුදුරජාණන්වහන්සේට තම ජීවිතය වුව පුදන්නට තරම් ශක්තියක් තිබීම
බුද්ධ කාරක ධර්ම පූරණයට මහත්කැපවීමක් හා ධෛර්යක් තිබීම

මෙම ධර්මතා අට යමෙකුට පිහිටා ඇත්නම් ඔහු බුදුරජාණන්වහන්සේ නමක් ඉදිරියේ නියත විවරණ ලැබීමට සුදුසුකම් සැපිරූ අයෙකි.

මේ මහා භද්‍ර කල්පයෙහි බුදුරජාණන්වහන්සේලා පස්නමක් පහළ වන බව බුද්ධවංශ පාළියෙහි සඳහන් වේ. කකුසඳ, කෝණාගම, කාශ්‍යප, ගෞතම යන බුදුරජාණන්වහන්සේලා සිව් නම පහළ වී අවසානය.

ඔබත් මාත් ජීවත් වන වර්තමානයේ පවතින්නේ ගෞතම බුදුරජාණන්වහන්සේගේ බුද්ධ ශාසනයයි.

මේ මහා භද්‍ර කල්පයෙහි පහළ වූ සිව්වන බුදුරජාණන්වහන්සේ වන ගෞතම බුදුරජාණන්වහන්සේ බුදු බව පතා නියත විවරණ ලැබුවේ දීපංකර නම් බුදුරජාණන්වහන්සේගෙනි.

වස් එළඹ සිටි භික්‍ෂූන් වහන්සේලා උදෙසා කඨින චීවර පූජා පින්කම සිදු කළ හැකි චීවර මාසයේ අවසන් දිනය වන ඉල් පුර පොහෝ දිනය ශාසන ඉතිහාසයේ අනුස්මරණීය සිදුවීම්වලින් සමන්විතය. ගෞතම බුදුරජාණන්වහන්සේ ප්‍රථම ධර්මදූත පිරිස වූ රහතන් වහන්සේලා සැට නම ලෝවැසියාට හිතසුව පිණිස ධර්ම ප්‍රචාරය සඳහා පිටත්කර යැවීම, බුදුරජාණන්වහන්සේ තුන්බෑ ජටිලයන්ගේ (උරුවෙල කාශ්‍යප, නදී කාශ්‍යප, ගයා කාශ්‍යප) හිත සුවපිණිස උරුවෙල් දනව්ව බලා වැඩම කිරීම, මෛත්‍රි බෝධිසත්වයන් වහන්සේ මතු බුදු වන බවට නියත විවරණ ලැබීම, සැරියුත් මහ රහතන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑම, පසුවස් එළඹි භික්‍ෂූන් වහන්සේලා පවාරණ විනය කර්මය සිදු කිරීම ඉල් පුර පොහොය හා බැඳුණු ශාසනික සිදුවීම් අතර වේ.